Διεθνής Ημέρα κατά της Διαφθοράς

Διεθνής Ημέρα κατά της Διαφθοράς η σημερινή και, σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας, η Ελλάδα βρίσκεται στην 71η θέση σε σύνολο 180 χωρών, για το έτος 2009, ενώ τον προηγούμενο χρόνο είχε καταλάβει την 57η θέση. Έτσι, η χώρα μας βρίσκεται στον πυρήνα των χωρών όπου η διαφθορά ανθεί και ο κρατικός μηχανισμός απαιτεί «λάδωμα» για να λειτουργήσει.

Η Διεθνής Διαφάνεια συντάσσει κάθε χρόνο την έκθεσή της για 180 και πλέον χώρες, με απώτερο στόχο την ενημέρωση των κυβερνήσεων για την περιρρέουσα εντύπωση για την ύπαρξη ή μη διαφθοράς στη λειτουργία των θεσμών. Ως διαφθορά ορίζεται «η κατάχρηση της εξουσίας για το προσωπικό όφελος». Την καθόλου κολακευτική 71η θέση, η Ελλάδα τη μοιράζεται με άλλες τρεις βαλκανικές χώρες: τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την πΓΔΜ. Σε κλίμακα από το 1 ως το 10 (με το 10 να αντιπροσωπεύει το «άριστα»), η Ελλάδα έπεσε από το 4,7 στο 3,8.

Σημαντική πρόοδο, κατά την περίοδο 2008-2009, σημείωσαν το Μπανγκλαντές, η Λευκορωσία, η Γουατεμάλα, η Λιθουανία, το Μαυροβούνιο, η Πολωνία, η Συρία και η Τόνγκα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έπεσαν μεν κατά μία θέση (βρίσκονται στη 19η), αύξησαν τη βαθμολογία τους από 7,3 σε 7,5, λόγω της γρήγορης λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης. Η Ρωσία ανέβηκε κατά μία θέση και αναδείχθηκε 146η χάρη στη νομοθεσία κατά της διαφθοράς που εισήγαγε εφέτος ο Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

Η έρευνα του ελληνικού γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας έγινε σε δείγμα 6.000 ατόμων, μέσα σε διάστημα έξι μηνών, ενώ έλαβε και συνεντεύξεις από ειδικούς. Το βασικό ερώτημα ήταν: Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη ότι «υπάρχει πολλή διαφθορά στην ελληνική κοινωνία»; Στην Ελλάδα, την απάντηση «σίγουρα ναι, υπάρχει» έδωσε το 84%, «μάλλον ναι, υπάρχει» απάντησε το 7%, δηλαδή συνολικά το 91% των ερωτηθέντων απάντησε «σίγουρα ή μάλλον ναι».

Με το ερώτημα που διατύπωσε και έθεσε στο ερωτηματολόγιο η Διεθνής Διαφάνεια της Ελλάδος, κατέληξε ότι, το 13% του ελληνικού πληθυσμού ή αλλιώς 1.430.000 πολίτες υποχρεώθηκαν να ενδώσουν στον εκβιασμό για «fakelakia», όπως αναφέρει το πρωτότυπο κείμενο, από κρατικούς αξιωματούχους.

Στην πρώτη θέση των χωρών όπου η διαφθορά βασιλεύει βρίσκεται η Σομαλία, ενώ στον αντίποδα, χώρα με τη λιγότερη διαφθορά εμφανίζεται η Νέα Ζηλανδία, ενώ κοντά της είναι η Δανία και η Σιγκαπούρη. Η Κύπρος σκαρφάλωσε από την 31η στη 27η θέση με βαθμολογία 6,6.

Πτώση σημειώθηκε για την Κίνα (από 72η σε 79η), το Ιράν (από 141ο σε 168ο), τη Μαλαισία, η Μάλτα και η Σλοβακία, ενώ μικρή πτώση παρατηρήθηκε και στη βαθμολογία της Τουρκίας, η οποία καταλαμβάνει την 61η θέση, μαζί με την Κούβα.

«Λόγια όχι πράξεις»

Σε μήνυμά του για τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας κ.Παπούλιας, χαρακτηρίζει τη μάχη κατά της διαφθοράς «εθνική υπόθεση» και καλεί σε πράξεις για την πάταξη του νοσηρού αυτού φαινόμενου. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας τονίζει την επιτακτική ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η διαφθορά και η αντιμετώπισή της μας αφορά συνολικά ως κοινωνία και δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ καταγγέλλει, τέλος, το πελατειακό κράτος.

Στο μήνυμά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει: «η κοινωνία έχει κορεστεί από ευχολόγια και ρητορείες. Απαιτεί πράξεις. Χρωστάμε στη νέα γενιά μια θεσμική επανάσταση για την εμπέδωση κανόνων διαφάνειας και αξιοκρατίας, σε όλους τους τομείς. Με απτές και ουσιαστικές πολιτικές. Χρωστάμε ακόμη μια ριζική αλλαγή συλλογικής νοοτροπίας, που περνά μέσα από την αναθεώρηση της φιλοσοφίας του εκπαιδευτικού συστήματος. Το πελατειακό κράτος είναι ο κοινός εχθρός. Ή θα το γκρεμίσουμε ή θα γκρεμίσουν τα όνειρα των παιδιών μας».

Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, ο κ.Παπούλιας θα δεχθεί στις 2 το μεσημέρι, στο Προεδρικό Μέγαρο, τον πρόεδρο της Διεθνούς Διαφάνειας - Ελλάς, Κώστα Μπακούρη.

Ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου είχε προαναγγείλει πριν από μερικές εβδομάδες την πρόθεσή του να καλέσει τους πολιτικούς αρχηγούς σε διάλογο υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη διαφάνεια και την αντιμετώπιση της διαφθοράς, εξαγγελία που αναμένεται να υλοποιηθεί άμεσα.

«Μην αφήνετε τη διαφθορά να σκοτώνει την ανάπτυξη»

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ κ. Μπαν Κι-Μουν δήλωσε με αφορμή την Διεθνή Ημέρα κατά της Διαφθοράς, τα εξής: «Η κλοπή του δημόσιου χρήματος προς ίδιον όφελος σημαίνει λιγότερους πόρους για την κατασκευή σχολείων, νοσοκομείων, δρόμων και εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού. Όταν η εξωτερική βοήθεια καταλήγει σε προσωπικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, τα μεγάλα έργα υποδομής σταματούν.

Η διαφθορά είναι η αιτία που πλαστά ή κακής ποιότητας φάρμακα γεμίζουν την αγορά, η αιτία που επικίνδυνα απόβλητα πετιούνται σε χωματερές και ωκεανούς. Πρώτοι και περισσότερο πλήττονται οι ευάλωτοι. Η διαφθορά όμως δεν είναι κάποια τεράστια, απρόσωπη δύναμη. Είναι το αποτέλεσμα προσωπικών αποφάσεων, με κίνητρο τις περισσότερες φορές την πλεονεξία. Η ανάπτυξη δεν είναι το μόνο θύμα.

Η διαφθορά νοθεύει εκλογές. Υπονομεύει το κράτος δικαίου. Μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια. Όπως είδαμε τον τελευταίο χρόνο, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα. Ευτυχώς, υπάρχει ένας τρόπος αντίδρασης.

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς αποτελεί το ισχυρότερο παγκόσμιο νομικό εργαλείο για την ενίσχυση της ηθικής ακεραιότητας και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η δημιουργία ενός νέου μηχανισμού που αποφασίστηκε στην πρόσφατη Διάσκεψη των Συμβαλλόμενων Κρατών στη Ντόχα σημαίνει ότι, από τώρα και στο εξής, τα κράτη θα κρίνονται από αυτό που κάνουν για την καταπολέμηση της διαφθοράς και όχι μόνο από τις υποσχέσεις που δίνουν.

Ο ιδιωτικός τομέας δεν πρέπει να υπολείπεται των κυβερνήσεων. Οι επιχειρήσεις πρέπει επίσης να καταπολεμούν τη διαφθορά στο εσωτερικό τους και να αφήνουν τη μέθοδο της δωροδοκίας έξω από τις διαδικασίες διαγωνισμών και προμηθειών. Καλώ τον ιδιωτικό τομέα να υιοθετήσει μέτρα κατά της διαφθοράς, όπως αυτά προβλέπονται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών. Oι επιχειρήσεις - και ιδιαίτερα εκείνες που προσυπογράφουν τη δέκατη αρχή του Διεθνούς Συμφώνου (Global Compact) - πρέπει να δεσμευτούν ότι δεν θα εξαπατούν και ότι θα επιτρέψουν τον έλεγχό τους από ομοειδείς εταιρίες, ώστε να διασφαλιστεί ότι για όλους ισχύουν οι ίδιοι κανόνες. Ο καθένας έχει ένα ρόλο να διαδραματίσει.

Στη Διεθνή Ημέρα Κατά της Διαφθοράς 2009, καλώ όλο τον κόσμο να συμμετάσχει στην εκστρατεία των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς μέσω της ιστοσελίδας www.yournocounts.org Νέο παράθυρο. Ενθαρρύνω επίσης όλον τον κόσμο να δεσμευτεί ότι ποτέ δε θα δωροδοκήσει ή θα δωροδοκηθεί. Ζήστε με αυτό το σύνθημα και ο κόσμος θα γίνει πιο τίμιος. Με αυτό τον τρόπο θα αυξήσουμε τις πιθανότητες για την υλοποίηση των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας» καταλήγει ο Γ.Γ. του ΟΗΕ.